2019 yılında hepimizin sağlık ve mutluluk içinde olmamız dileğiyle bu yılın öngörülerini sizinle paylaşmak istiyorum.
Bu yıl 5G ve uzaydan internet yılı olacak.
5G çokça konuşulmaya, tartışılmaya başlandı ama bir süredir gözlerden ırak bir başka tutkulu internet bağlantısı hikayesini de unutmamak lazım. Sene 1992’ydi Motorola ve Lockheed Martin, iridium projesini başlatmışlardı. Iridium uydudan bütün dünyayı saran bir internet bağlantısı projesiydi. İsterseniz yanlış hesaplama, isterseniz ucu İstanbul’a kadar dayanan bir skandallar zinciri deyin ama proje başarısızlıkla sonuçlandı.
Sadece burada kalsaydı buna safça yanlış hesaplama denirdi ama neden sonra birden önce Facebook dronelarla, sonra Google balonlarla internet paylaşma hayaline girdiler. Bu iki kardeş devamlı birbirilerine omuz atıp duruyorlar. Ama ikisinin de projelerini sümen altı etmeleri, Amerika’nın aya ayak basması hikayesi gibi teknolojiden siyasete kaymaya başladı. Tam bu konuda kimse birşey yapmayacak demeye başlamıştık, Elon Musk bir açıklamasında abone fiyatlarına kadar çalışılmış bir şekilde çıktı karşımıza. Başkası olsa sehpa bilgisayarda yaptığı gibi aldı kenara attı, çıkarmayacak derdim ama Musk olunca insan olacak diye düşünüyor. Bekliyoruz.
Şimdi ben belki uzaydan internet projesinin 5G’nin önüne geçip LTE karşısında pazarlama yüzünden kaybeden IBM’in WiMAX projesinin rövanşı alınır diye umuyorum. Ama belli ki bu alanda büyük rant var, herkes bir şekilde köşesini kaybetmek istemiyor.
Özellikle bu sayede hava satıp lisans parası adına para kazanan devletler. Bu ödemeler malumunuz onların başarı çizgisinde kalmalarını sağlıyor. Ben bu yıl bu iki konuyu ve genel olarak internet maliyetlerini çok konuşacağımızı düşünüyorum.
Apple’ın düşüşü devam daha çok gün yüzüne çıkacak.
Her ne kadar Tim Cook, çöküşün sebebini bu sefer de ticaret savaşlarına bağlasa da, yıllardır çoğunlukla takipçi durumunda kalmaları, innovatik bir ürün çıkaramamaları, üstelik son iPad tasarımında Steve Jobs’ın son tasarımına dönmeleri, gidişatın çok kötü olduğunu gösteriyor. İlginçtir bu gidişe Apple’ın Steve Jobs döneminde de tasarımlarını yapan John Ive bile dur diyemiyor. Hayır insan, John Ive’a CEO’luk niye teslim edilmedi diye hayret ediyor.
Bu arada Apple’da yaşananlar bir kere daha gösterdiki bir fikri sahibinden başka kimse doğru yapamıyor. Bu gelecek on yılın teknoloji dünyasında bence motto olmalı. Yoksa bu dünya değil 100-500 yılı 10 yılı bile çıkaramaz.
Facebook – Google didişmesi devam edecek
Facebook ne yaparsa arkasından Google, Google ne yaparsa arkasında Facebook’un aynı ürünü anons etmesi artık keyif vermemeye başladı. Ancak onlar sanıyorum bunun farkında değiller. İşin ilginç tarafı her ikisi de devamlı başarısızlıklarla ürünlerini iptal ediyorlar. Son birkaç yılda Facebook’un tek başarısı fotoğraflardan toplanarak otomatik olarak yapılan doğum günü videoları, Google’ın ise tek başarısı son cep telefonu modeli olmaktan ileri gidemiyor. Facebook hala interneti içine almaya çalıştığı için, Google ise her ne kadar şeytan olma dese de kullanıcıların bilgilerini her ortamdan almaya çalıştığı için abone kaybetmeye devam ediyorlar. Üstelik sanal gerçeklik (internet değil sanal gerçeklik hani şu gözlükle girilen) ise facebook için başlı başına bir fiyasko olma yolunda hızlı adımlarla geliyor.
Dijital Dönüşümü Yapanların yılı olacak
2019 dijital dönüşümü arzu eden şirketler için bence köprüden önceki son çıkış. Son dönemde yapılan araştırmaları okuyorum da, bu işin en büyük kaybedeni büyük danışmanlık şirketleri gibi görünüyor. Çoğu bu işi büyük danışmanlık ücretleri ile kasalarını doldurmak olarak gördükleri için danışanlarına hem para hem zaman hem de fırsat kaybettirdiler. Bunun sonucunu yakında dijital dönüşümünü gerçekleştiremediği için yok olan şirketlerle göreceğiz. Hala elinde dijital dönüşüm reçetesi olan varsa ya bu ay kullansın yada yaksın zira gemi kalkıyor.
Peki gemi nereye kalkıyor?
Dijital dönüşümde öyle web sitem var, CRM aldım, SMS’de kullanıyorum, ir sürü hattım var diyenler değil. Ürünlerini dijitale geçirenler kazanacak. Örnek mi? “Amazon Go” . İnceleyin ve Jeff Bezos (hani şu silikon vadisinin Montessori çetesinin en güzide elemanı) nasıl ince bir manevra yapmış şaşıracaksınız. Uzun zamandır ortalıkta görünmeyen Sir Richard Branson da uzay turizmine başlamışken, artık yeni dünyada son çıkışı kaçıranlar ne yapacak merak ediyorum. Bu arada markamız var diye güvenmeyin. Marka ekonomisi geçen on yıldı. O bitti. Şimdi uzay ekonomisi zamanı!
Atıf Ünaldı 